سیگنال منفی دولت به بورس

بازار سهام که در انتظار چند خبر مثبت برای ادامه روند روبه‌رشد خود بود، نه‌تن‌ها در ابهام باقی‌مانده، بلکه با انتشار اوراق‌بدهی با سود ۲۳‌درصد از طرف دولت آن‌هم در اردیبهشت ماه مواجه شده‌است.

به گزارش دنیای اقتصاد، هفته گذشته بورس در نتیجه چند خبر مثبت از جمله تشدید احتمال افزایش نرخ دلار در سامانه نیما و احتمال اصلاح بند (س) تبصره‌۶ قانون بودجه و چند خبر مثبت برای خودرویی‌ها با اقبال مواجه شد. البته در این جریان هم سرمایه جدیدی وارد بورس نشد و پول‌های جدید از صندوق‌ها به بورس آمد و بازار سهام درحالی‌که همچنان از کمبود نقدینگی و ارزش معاملات پایین رنج می‌برد وارد دوره انتظار شد.

هفته‌جاری درحالی‌که خبری قطعی از محرک‌های موردانتظار نیامد در اقدامی جدید دولت که معمولا در نیمه دوم سال برای جبران کمبود نقدینگی خود در بورس اوراق منتشر می‌کرد، این‌بار در اردیبهشت اقدام به این کار کرد. ثبت‌سفارش برای این اوراق که برای اولین‌بار سود ۲۳‌درصد منتشر می‌شد، یکشنبه بازار را با منفی‌های گسترده‌ای روبه‌رو کرد و در حالی‌که تاریخ بر گزاری حراج امروز (سه‌شنبه ۱۱ اردیبهشت) است، بازار در این مدت با افت قابل‌توجهی در نماگر‌های خود مواجه شده‌است. تحلیلگران هشدار داده‌اند که با وجود سیگنال‌هایی مبنی‌بر فشار بیشتر دولت به بازار، اگر خبر‌های خوشی از افزایش نرخ دلار در سامانه نیما و موضوع مالیات نیز به گوش نرسد، خطر اصلاح برای بازار سهام وجود دارد.

دود سیاست‌های انقباضی در چشم بورس

برزو حق‌شناس، تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به اینکه نمی‌توان یک عامل را دلیل وضعیت این روز‌های بازار سهام دانست، گفت: با فرض اینکه به فصل مجامع نزدیکیم و شرکت‌ها طی ۱۵ ماه آینده دوبار به مجمع می‌روند و DPS خواهند داد، بازار سهام ارزنده است، ولی ارزندگی دلیل کافی برای رشد نیست؛ چرا که به‌رغم این ارزندگی بازار حرکت نمی‌کند و حتی منفی نیز می‌شود. چند عامل در این‌خصوص وجود دارد؛ یکی تبصره ‌۶ بند (س) است که برای بازار سهام به معضل تبدیل شده‌است. روز گذشته دیدیم که صدای شرکت‌های بیمه‌ای هم درآمد و به مجلس نامه نوشتند و شرح دادند که این موضوع برای بیمه‌ای‌ها مشکل‌ساز خواهد شد. بیمه‌ها به‌نوعی شرکت‌های سرمایه‌گذاری هستند و این بند‌برای سرمایه‌گذاری به‌طور کلی تهدید محسوب می‌شود و روی بازار سهام هم اثر گذاشته‌است.

وی ادامه داد: نکته بعدی این است که به‌رغم ارزندگی بازار و اینکه بازار را به لحاظ جایگزینی خیلی ارزنده می‌دانیم، اما یکسری از مولفه‌های بنیادی همچنان مشکل دارد. به‌عنوان مثال بانک‌مرکزی همچنان در‌ برابر بالا رفتن نرخ دلار نیما مقاومت می‌کند و فاصله بین نرخ نیما و بازار آزاد با وجود افتی که بازار آزاد و رشد جزئی نیما داشته هنوز فاصله بسیار زیادی دارند. روز گذشته دوباره نرخ را در سامانه نیما کاهشی کردند و این‌ها نشانه‌های خوبی نیست و مقاومت بانک‌مرکزی برای افزایش این نرخ بسیار زیاد است. این موضوع روی سودآوری شرکت‌ها اثر می‌گذارد و این موضوع یکی دیگر از دلایل عدم‌رشد بازار در روز‌های اخیر است.

حق‌شناس تاکید کرد: نکته بعدی که اصلی و از همه مهم‌تر است اینکه ما با دولت و بانک‌مرکزی طرف هستیم که سیاست انقباضی شدیدی را بر اقتصاد حاکم کرده و به‌شدت با کمبود منابع و آشفتگی مالی مواجه است. هیچ‌وقت سابقه نداشته با نرخ سود ۲۳‌درصدی اوراق روی کانتر بگذارند، اما این اتفاق در دو روز گذشته اتفاق‌افتاده واین نشان می‌دهد در دومین ماه سال‌دولت کمبود منابع دارد واین موضوع عجیب است؛ چراکه معمولا در نیمه اول سال‌دست دولت در منابع بازتر است.

وی ادامه داد: در آخرین گزارش پایه‌پولی در بهمن ماه خالص بدهی دولت ۹۱‌درصد رشد را نشان‌داد و این نشان می‌دهد دولت به‌شدت کمبود منابع دارد و این کمبود ادامه پیدا کرده و این باعث‌شده که پول در بازار نباشد. از طرفی نرخ تامین مالی بالا رفته و در برخی از سطوح به ۴۵ تا ۴۸‌درصد رسیده‌است. این باعث‌شده که هلدینگ‌های تامین مالی و حقوقی‌ها که نیازمند تامین مالی هستند فشار فروش را روی نقدشونده‌ترین دارایی خود که سهام است بیاورند و در بورس فروشنده باشند که این موضوع هم فشار فروش به بازار وارد می‌کند، ضمن اینکه مولفه اول و دوم که مباحث مالیاتی و عدم‌افزایش نرخ دلار در سامانه نیما هستند بر کاهش تقاضا تاثیر گذاشتند، اما اصلی‌ترین عامل کمبود منابع دولت است. سیاست‌ها همچنان انقباضی است و این کار را برای بازار سرمایه به‌رغم ارزندگی بسیار سخت کرده‌است.

سیگنال منفی دولت به بورسی‌ها

سعید مشکات، دیگر تحلیلگر بازار سرمایه نیز بر این موضوع که انتشار اوراق به کاهش نقدینگی موجود در بورس دامن‌زده تاکید کرد و گفت: از طرفی نقدینگی در بازار نیست و از طرف دیگر بازار در همین ابتدای سال‌شروع به‌فروش اوراق کرده‌است. یکشنبه خبر انتشار اوراق منتشر شد و امروز دولت اقدام به‌فروش اوراق ۲۳‌درصدی کرد و به این‌صورت نسبت P/E اوراق حدود ۴ است و این در حالی است که در بورس نسبت P/E حدود ۶ است. با وجود این اختلاف و چون از طرفی دلار نیما هم رشد نمی‌کند، خیلی‌ها سهام را می‌فروشند و اوراق می‌خرند. البته مردم عادی شاید این کار را نکنند، ولی شرکت‌های بزرگتر در این شرایط منابع خود را به اوراق تبدیل می‌کنند.

وی ادامه داد: از طرفی هنوز موضوعات مالیات و افزایش قیمت و افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی برای خودرویی‌ها هنوز تعیین‌تکلیف نشده و بازار در حالت انتظار است و معمولا در حالت انتظار رشد نمی‌کند، مگر اینکه خبر قطعی بیاید تا حداقل استرس از بازار کم شود. در چنین شرایطی از طرف دیگر خروج پولی که از بابت فروش اوراق داریم نیز به بازار فشار می‌آورد.

این تحلیلگر افزود: باید تکلیف سه مورد -نرخ دلار نیما، مالیات، خودرویی‌ها- برای ورود سرمایه جدید مشخص شود، اما مساله بعدی این است که ما معمولا فروش اوراق دولتی را در نیمه دوم سال‌داشتیم و الان اتفاقی که افتاده این است که هنوز در اردیبهشتیم و دولت شروع به‌فروش اوراق کرده و این پالس را به بازار می‌دهد که دولت ممکن است با انتشار اوراق در ادامه وضعیت بازار پول و سهام را تحت‌الشعاع قرار دهد و این سیگنال به تنهایی باعث می‌شود خیلی‌ها اقدام به خرید نکنند.

خطر اصلاح بازار

محمد خبری‌زاد، تحلیلگر بازار سهام نیز با اشاره به اینکه مهم‌ترین عاملی که موجل ثبت دو روز منفی در هفته‌جاری شد بحث بند (س) تبصره‌۶ قانون بودجه و اثر مخرب این موضوع بر بازار اولیه و ثانویه بود، گفت: اگر این قانون تصویب شود چیزی حدود ۱۵ تا ۲۰‌ درصد سود شرکت‌های بازار سهام را از بین می‌برد و علاوه‌بر این مشکلات فراوانی برای صندوق‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کند و همین مورد باعث‌شده بود سرمایه‌گذاران بترسند و این ترس نیز منجر به این شد که از هر فرصتی برای خروج سرمایه از بورس استفاده کنند. با داغ‌شدن این بند‌از قانون بودجه شاهد بودیم که یکشنبه بازار به‌شدت منفی بود و اگر حمایت صندوق‌های حمایتی بازار نبود اوضاع بدتر هم می‌شد. روز گذشته نیز بازار متعادل رو به منفی بود. بازار در حال‌حاضر دوحالت مختلف به خود گرفته؛ روز‌هایی کاملا منفی و روز‌هایی مانند دیروز متعادل رو به منفی. این یعنی بازار به‌دنبال یک بهانه برای رشد است و آن بهانه الان رشد نرخ نیما است.

وی ادامه داد: اگر بازار بهانه‌ای برای رشد پیدا نکند و از وضعیت متعادل به سمت صعود خارج نشود حتما اصلاح خواهد کرد و این برای بازار خیلی خطرناک است. منتظریم ببینیم چه اتفاقی می‌افتد و اهرم‌های کاهنده سود از بین خواهند رفت یا اهرم‌هایی که باعث رشد سودآوری هستند مانند رشد نرخ نیما در روز‌های آتی محقق می‌شوند، اما اگر نکات منفی از بین نرود یا رشد در نرخ نیما رخ ندهد، بازار آینده خوبی نخواهد داشت و نمی‌توان به متعادل ماندن نیز امیدوار ماند.