حمایت همه جانبه از دانش بنیان ها دروازه ورود به اقتصادی توسعه یافته است

به گزارش خریدار به نقل از روابط عمومی بانک صنعت و معدن: با توجه به اهمیت توسعه فعالیت‌های فناورانه و نوآورانه در حرکت کشور به سمت اقتصاد دانش‌بنیان و تبدیل دانش به ثروت و گذار از اقتصاد وابسته به نفت و صادرات تک محصولی لزوم توجه به شرکت های دانش بنیان و تامین مالی آنها بیش از پیش مطرح می شود. در همین زمینه علی خورسندیان مدیرعامل بانک صنعت و معدن از ماهیت شرکت های دانش بنیان، سیاست ها و برنامه های حمایتی دولت و بانک ها به ویژه بانک توسعه ای-تخصصی صنعت و معدن می گوید.
خورسندیان در مصاحبه با تسنیم عنوان می دارد: در طول 44 سال که از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد، تحول خوبی را در صنایع مختلف کشور شاهد هستیم و مخصوصا در سال های اخیر در حمایت از شرکت های تولیدی به ویژه دانش بنیان ها اقدامات مؤثری به انجام رسیده است و برای تبدیل کشور به یک کشور توسعه یافته باید به استقبال ایده های نو در صنایع مختلف برویم و از دانش بنیان ها حمایت ویژه داشته باشیم؛ بر این اساس شرکت های دانش بنیان در بانک صنعت و معدن که یک بانک تخصصی- توسعه ای است، در اولویت پرداخت تسهیلات و ارائه خدمات هستند.

1- به چه شرکتی دانش بنیان گفته می شود و اصولا شاخص های تشخیص دانش بنیان بودن یک شرکت کدامست؟
شرکت های دانش بنیان، مؤسساتی هستند که به منظور توسعه اقتصادی بر پایه علم و دانش و در راستای گسترش اختراعات، فناوری ها و نوآوری ها و در واقع برای تجاری سازی نتایج پژوهش های علمی در مراحل طراحی و تولید کالا و خدمات تشکیل می شوند.
جهت تأسیس یک شرکت دانش بنیان، داشتن یک ایده ی نو و خلاق ضروری است اما یک سری معیارهای عمومی و اختصاصی برای تشخیص دانش بنیان بودن یک شرکت مطرح است.
در مورد معیارهای کالاها و خدمات دانش‌بنیان مواردی مانند سطح فناوری مطرح می شود که کالاها و خدمات باید در حوزه فناوری های بالا یا متوسط به بالا باشند و به سختی قابل کپی‌برداری بوده و کسب آن از موانع اصلی ورود شرکت‌های دیگر به بازار باشد، نیازمند تحقیق و توسعه قابل توجه توسط تیم فنی خبره، برای کسب آن باشد و منجر به ایجاد خواص یا کارکردهای پیچیده‌ای در محصول شده و یا در حوزه خدمات جانبی همچون نصب، تعمیر و نگهداری تخصصی کالاهای یاد شده باشد.

2- در سیاستهای کلان اقتصادی دولت و به تبع آن شبکه بانکی چه اقداماتی برای حمایت از دانش بنیان ها به انجام رسیده یا در دست انجام است؟
طبق اظهارات وزیر محترم اقتصاد در سال گذشته تسهیلات قابل توجهی به شرکت‌های دانش بنیان اختصاص پیدا کرد و در سال جاری نیز که با نامگذاری رهبر معظم انقلاب سال تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین عنوان گرفته، این مبلغ افزایش یافته است.
در شهریورماه سال جاری نیز تفاهمنامه 4 جانبه اجرای ماده 18 قانون جهش تولید دانش بنیان به میزان 400 هزار میلیارد ریال میان معاونت علمی و فناوری، صندوق نوآوری و شکوفایی، کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی و شورای هماهنگی بانک‌های دولتی و نیمه‌‎دولتی با هدف تعیین چارچوب‌های کلی همکاری در راستای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان و اجرایی سازی ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانش‌‍‌بنیان در همکاری بانک‌ها با نهادهای حوزه فناوری و نوآوری به امضا رسید که بر اساس آن با تعاملی که بین بانک‌ها و شرکت‌های دانش بنیان به وجود می آید به بانک ها در بلند مدت این اجازه داده می شود که به عنوان شریک در سرمایه گذاری ها مشارکت کنند و در ریسک و مخاطرات سرمایه گذاری ها شریک شوند البته این مشارکت مدت زمان محدودی دارد تا بانک ها درگیر بنگاه داری نشوند و صرفاً جنبه حمایتی، مشاوره ای داشته و بخشی از ریسک سرمایه گذاری را بر عهده داشته باشند.

3- با توجه به اینکه بانک صنعت و معدن یک بانک تخصصی در زمینه اعطای تسهیلات و اعتبار به شرکت های تولیدی به خصوص دانش بنیان هاست، تاکنون چه اقداماتی در این بانک در جهت حمایت از دانش بنیان ها صورت گرفته و چه میزان تسهیلات به این شرکت ها پرداخت شده است؟
در سال 1400 به 133 شرکت دانش بنیان 403 فقره تسهیلات به مبلغ 34 هزار و 275 میلیارد ریال و در سال 1401 نیز به 121 شرکت، 315 فقره تسهیلات به مبلغ 29 هزار و 655 میلیارد ریال پرداخت شده که بخشی از تسهیلات یاد شده برای تامین سرمایه در گردش و بخشی نیز به منظور تامین سرمایه ثابت این طرح ها بوده است.

4- طرح های دانش بنیانی که شامل تسهیلات یاد شده بوده اند، بیشتر در چه زمینه هایی فعالیت دارند؟ به عبارت دیگر به کدام بخش های صنایع توسط بانک صنعت و معدن، تسهیلات بیشتری پرداخت شده است؟
این تسهیلات بیشتر به صنایع مختلفی در گروه های پتروشیمی و نفت و گاز، صنایع شیمیایی، صنایع فولادی و فلزی، خودروسازی، ساختمان و کاشی، داروسازی، نساجی و صنایع غذایی پرداخت شده که در این میان صنایع شیمیایی، صنایع فولادی و داروسازی از بیشترین میزان تسهیلات برخوردار بوده اند.

5- با پرداخت تسهیلات به شرکت های دانش بنیان و بهره برداری از طرح های یاد شده، چه میزان اشتغال به صورت مستقیم ایجاد شده است؟
پیش بینی شده که با این تسهیلات حداقل 4000 نفر به طور مستقیم مشغول به کار شوند البته به طور غیر مستقیم فرصت های شغلی بسیاری در رابطه با این مشاغل شکل می گیرد که بخشی از معضل بیکاری در کشور را مرتفع خواهد ساخت.

6- به عنوان سخن پایانی چه نکاتی را حائز اهمیت و قابل ذکر می دانید؟
در خصوص شرکت های دانش بنیان، آنچه اهمیت دارد و در کشورهای توسعه یافته هم شاهد آن هستیم و امروزه بیشتر مورد توجه فعالان اقتصادی قرار می‌گیرد، اقتصاد دانایی، ایده های نو، دانش و توان ذهنی و خلاقیت اشخاص می باشد نه صرفاً یدک کشیدن عنوان دانش بنیان در یک اقتصاد فیزیکی و بسته؛ بسیاری کشورها مانند چین و ژاپن صادر کننده ایده ها و دانش فنی هستند نه فقط کالای فیزیکی، البته کالاهایی که بر پایه دانش و تکنولوژی بالاتر تولید شوند نیز قابلیت بیشتری برای ورود به بازارهای جهانی و دنیای رقابتی خارج از مرزهای یک کشور دارند ولی به نظر می‌رسد آنچه که باید مورد حمایت قرار گیرد نوآوری ها، اختراعات و به طور کلی ایده ها و تجاری کردن آنها است که در جهانی که به سرعت در حال تحول و پیشرفت است، یک امر گریزناپذیر و ضروری می باشد.
ما نمی توانیم به دنبال پیشرفت و توسعه همه جانبه کشور باشیم و درهای صنایع خود را به روی دنیا ببندیم و به ایده های دست اندرکاران حوزه علم و صنعت بی تفاوت باشیم.
کار دانشمندان و محققان، تولید علم و دانش و مطرح ساختن ایده هاست، کار افراد خبره در صنعت و کارآفرینان به کار بستن این ایده های خلاق و یافتن راه های تجاری سازی آنهاست و طبیعتاً این کار به منابع مالی و ریسک پذیری نیاز دارد که در این مرحله کار بانک ها و مؤسسات مالی و سرمایه گذاری و نهادهای پشتیبان آغاز می شود تا با شناسایی شرکت های دانش بنیان و فناور بر اساس معیارهای صحیح و تامین مالی و ارائه خدمات مشاوره ای مؤثر و به موقع به آنها، زمینه فعالیت و شکوفایی آنان را فراهم کنند.