«هست و نیست» روایتی از عشق و حسرت است

علیرضا کنگرلو، کارگردان نمایش «هست و نیست» به نویسندگی احمد فیاض که با این اثر در بخش «بعلاوه فجر» چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور دارد، درباره این نمایش که چهارشنبه دهم بهمن در تماشاخانه طهران روی صحنه رفت، در گفت‌وگو با خبرنگار تئاتر ایرنا توضیح داد: این نمایش روایتی است از عشق و حسرت؛ داستانی که لایه‌های عمیق احساسات انسانی را می‌کاود. این نمایش سرشار از لحظاتی است که مخاطب را به یاد خاطراتی از عشق‌های نافرجام، حسرت‌های پنهان و انتخاب‌های سخت زندگی می‌اندازد. شخصیت‌های داستان، هرکدام با کشمکش‌های درونی و تصمیم‌هایی روبه‌رو هستند که مسیر زندگی‌شان را تغییر می‌دهد.

او ادامه داد: «هست و نیست» نه‌تنها روایتی از عشق است، بلکه حکایتی از ناتمام ماندن‌ها و از دست دادن‌هایی است که بسیاری از ما تجربه کرده‌ایم. بسیاری از مخاطبان شاید بخشی از زندگی خود را در این روایت ببینند؛ خاطراتی که در گوشه‌ی ذهنشان جا خوش کرده و حسرت‌هایی که هنوز با آن‌ها زندگی می‌کنند.

این هنرمند افزود: از نظر شاخصه‌های نمایشی، این نمایش بر مینیمالیسم در طراحی صحنه و فضاسازی تأکید دارد؛ از اشیا و نورپردازی، استفاده‌ای هوشمندانه شده تا در کنار روایت، فضایی حس‌برانگیز و شاعرانه خلق شود. موسیقی و افکت‌های صوتی نیز به گونه‌ای طراحی شده‌اند که عواطف را تقویت کرده و بین مخاطب و شخصیت‌ها پلی ارتباطی برقرار کنند. همچنین، بازی‌ها و دیالوگ‌ها با دقت بالایی به گونه‌ای پرداخت شده‌اند که عمق درونی شخصیت‌ها و احساساتشان را بازتاب دهند. «هست و نیست» نمایشی است که مخاطب را درگیر جزئیاتش می‌کند و تا مدت‌ها ذهن او را با خود همراه خواهد داشت.

نگرلو با اشاره به رقابتی شدن بخش بعلاوه فجر عنوان کرد: رقابتی شدن بخش «بعلاوه فجر» قطعاً می‌تواند تأثیر مثبتی بر کیفیت نمایش‌های تماشاخانه‌های خصوصی داشته باشد. این رقابت، از یک سو انگیزه‌ای برای گروه‌های نمایشی ایجاد می‌کند تا با خلاقیت و دقت بیشتری در تولید آثار خود عمل کنند و از سوی دیگر، استانداردهای جدیدی را برای این تماشاخانه‌ها به وجود می‌آورد. تماشاخانه‌های خصوصی معمولاً به عنوان فضایی برای تجربه‌گرایی و ارائه آثار نوآورانه شناخته می‌شوند. رقابت در بخشی مانند بعلاوه فجر می‌تواند این فضاها را به سمت حرفه‌ای‌تر شدن سوق دهد، چرا که حضور در این بخش نیازمند رعایت معیارهایی از جمله کیفیت هنری، طراحی خلاقانه و ارتباط موثر با مخاطب است.

او ادامه داد: علاوه بر این، رقابت باعث می‌شود گروه‌های نمایشی به بازخورد مخاطبان و منتقدان توجه بیشتری داشته باشند و برای ارتقای سطح آثار خود تلاش کنند. از نظر من، این فرآیند در نهایت منجر به پویایی بیشتر در تماشاخانه‌های خصوصی می‌شود و آن‌ها را به بستری مناسب‌تر برای رشد هنرمندان و شکل‌گیری جریان‌های جدید در تئاتر تبدیل می‌کند. البته نکته مهم این است که این رقابت باید به‌درستی مدیریت شود؛ ایجاد بسترهای حمایتی برای گروه‌های جوان و نوپا و همچنین توجه به تنوع در موضوعات و سبک‌های نمایشی می‌تواند به موفقیت بیشتر این رویکرد کمک کند. رقابت نباید تنها بر اساس جذابیت‌های تجاری باشد، بلکه باید کیفیت هنری و خلاقیت در اولویت قرار گیرد.

کارگردان نمایش «هست و نیست» با اشاره به اینکه حضور آثار نمایشی در ویترین جشنواره تئاتر ایران در زمینه ارتباط با هنرمندان دیگر استان‌های کشور موثر است، بیان کرد: در دوره چهل‌وسوم جشنواره تئاتر فجر، شاهد حضور آثار نمایشی متعددی از شهرهای مختلف ایران، حتی مناطق دور از پایتخت هستیم که قطعا توانسته‌اند سطح کیفی جشنواره را ارتقا دهند. این حضور فرصتی بی‌نظیر برای ایجاد ارتباط و تعامل میان هنرمندان استان‌های مختلف کشور فراهم می‌کند. جشنواره تئاتر فجر به‌عنوان مهم‌ترین رویداد تئاتری ایران، بستری است که گروه‌های نمایشی از مناطق گوناگون می‌توانند آثار خود را در معرض دید قرار دهند و به تبادل تجربه‌ها و دیدگاه‌ها با دیگر هنرمندان بپردازند. این ارتباطات، از یک سو موجب آشنایی با سبک‌ها و ایده‌های خلاقانه از سایر مناطق می‌شود و از سوی دیگر، زمینه‌ساز همکاری‌های مشترک بین گروه‌ها، کارگردانان و بازیگران است. چنین همکاری‌ها می‌توانند به تولید آثار مشترک یا تبادل هنرمندان برای اجرا در نقاط مختلف کشور منجر شوند.

او افزود: گروه‌ها با حضور در جشنواره، فرصت آشنایی با چالش‌ها و دستاوردهای هنرمندان سایر استان‌ها را پیدا می‌کنند و این تعاملات می‌تواند هم‌افزایی و حمایت‌های متقابل ایجاد کند. به این ترتیب، شبکه‌ای از هنرمندان شکل می‌گیرد که نه‌تنها به رشد فردی آن‌ها کمک می‌کند، بلکه به ارتقای کلی تئاتر در کشور نیز یاری می‌رساند. جشنواره تئاتر فجر، با گردهم‌آوردن هنرمندان از سراسر ایران، ویترینی است که نه‌تنها آثار هنری را به نمایش می‌گذارد، بلکه فرهنگ تعامل و همکاری را تقویت می‌کند و مسیر تازه‌ای برای پیشرفت تئاتر ایران باز می‌کند.

کنگرلو بیان کرد: بعد از پنج سال، بازگشت بخش «بعلاوه فجر» به جشنواره تئاتر فجر اتفاقی ارزشمند و خوشحال‌کننده است. این بخش، برخلاف تصور رایج، صرفاً مختص گروه‌های جوان نیست، بلکه بستری برای نمایش آثاری است که در سالن‌های خصوصی به اجرا رفته‌اند. بسیاری از این آثار به دلیل کمبود سالن‌های دولتی یا محدودیت زمانی در سالن‌های شاخص، به سمت اجرا در سالن‌های خصوصی هدایت شده‌اند. به‌عنوان مثال، نمایش «هست و نیست» دور اجرای خود را در مجموعه تئاتر شهر آغاز کرد، اما به دلیل محدودیت زمانی و نوبت‌دهی به دیگر گروه‌ها، با توجه به استقبال تماشاگران، اجرای خود را در سالن خصوصی ادامه داد.

این کارگردان تئاتر افزود: بازگشت این بخش با همت و مدیریت دقیق داود نامور، یکی از فعالان موفق هنرهای نمایشی، ممکن شد. او با بینش حرفه‌ای و تلاش مستمر، توانست این بخش مهم را احیا کند و بستری فراهم آورد تا آثار ارزشمندی که در سالن‌های خصوصی به صحنه رفته‌اند نیز شانس دیده شدن در جشنواره را پیدا کنند. این تصمیم، علاوه بر حمایت از گروه‌های نمایشی، کمک می‌کند تا گستره‌ وسیع‌تری از آثار نمایشی کشور در معرض دید مخاطبان جشنواره قرار گیرد.

کنگرلو در پایان گفت: امیدوارم این بخش، که نشان‌دهنده اهمیت همکاری و تعامل میان تئاتر خصوصی و جریان اصلی جشنواره است، در سال‌های آینده نیز ادامه یابد و بتواند فرصتی برای درخشش هنرمندان و آثار ارزشمند از سراسر کشور فراهم کند. این بازگشت، نشانه‌ای از توجه به نیازهای واقعی جامعه تئاتر و قدردانی از تلاش‌های بی‌وقفه گروه‌های نمایشی است.