منابع صندوق توسعه ملی بخشی از بودجه نیست

به گزارش روابط عمومی صندوق توسعه ملی، «علیرضا کنگرلو» مدیر روابط عمومی صندوق توسعه ملی در یادداشتی در دنیای اقتصاد با اشاره به هفت اصل راهبردی این صندوق، این اصول را کلید توسعه پایدار و بین‌نسلی دانست. وی تأکید کرد که منابع صندوق توسعه ملی، بخشی از بودجه نبوده و باید با التزام به این اصول به سمت توسعه اقتصادی و حفاظت از منافع نسل‌های آینده حرکت کرد.

این یادداشت بدین شرح است:

صندوق توسعه ملی، به‌عنوان یک نهاد حیاتی برای حفظ ثروت‌های ملی و تضمین توسعه پایدار کشور، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این نهاد که با هدف حمایت از نسل‌های آینده و جلوگیری از مصرف بی‌رویه منابع طبیعی و مالی شکل گرفته است، باید بر اساس اصولی مشخص و پایدار اداره شود. تا زمانی که تمام تصمیم‌گیرندگان کلان، از اعضای هیات عامل و هیات امنا گرفته تا دولتمردان و نمایندگان مجلس، به این اصول اساسی متعهد نباشند، تحقق اهداف بلندمدت صندوق و ایفای نقش آن به‌عنوان یک صندوق بین‌نسلی دور از دسترس خواهد بود.دغدغه اصلی مهدی غضنفری، رئیس صندوق توسعه ملی، نیز ایجاد ثروتی پایدار است که به نسل‌های آینده منتقل شود، تا این سرمایه عظیم اقتصادی نه‌تنها به حل مشکلات اقتصادی امروز کمک کند، بلکه به‌عنوان منبعی مطمئن برای آینده کشور نیز عمل کند.در ادامه، به هفت اصل راهبردی اشاره می‌شود که مسیر توسعه پایدار و بین‌نسلی صندوق توسعه ملی را تضمین می‌کنند.

اول: سرمایه ملی به‌جای ثروت مصرفی

منابع طبیعی مانند نفت، گاز و سایر ذخایر معدنی کشور باید به‌عنوان سرمایه ملی حفظ شوند و نباید آنها را به‌صورت منابع قابل‌مصرف در نظر گرفت. استفاده از این منابع برای تامین هزینه‌های جاری کشور نه‌تنها باعث فرسایش ثروت‌های ملی می‌شود، بلکه به توسعه بلندمدت اقتصادی نیز ضربه می‌زند. این سرمایه‌ها باید به‌درستی سرمایه‌گذاری شوند تا منافع حاصل از آنها به‌عنوان ثروت واقعی مورد بهره‌برداری قرار گیرد. تنها از طریق این رویکرد است که می‌توان توسعه پایدار را برای نسل‌های آینده تضمین کرد.

دوم: تکرار فرایند بنگاه‌سازی برای توسعه اقتصادی

تحقق توسعه اقتصادی نیازمند تکرار فرایند بنگاه‌سازی و تزریق مجدد منابع به چرخه تولید است. صندوق توسعه ملی باید منابعی را که به تولید اختصاص داده است و آن پروژه در حرکت طبیعی خود قرار گرفته و به نتیجه رسیده است پس بگیرد و آنها را به پروژه‌های جدید تخصیص دهد. این چرخه اگر تکرار نشود و منابع به تولیدکنندگان ناتوان یا کسانی که قادر به بازپرداخت بدهی‌های خود نیستند، بخشیده شود، فرآیند توسعه اقتصادی کشور متوقف خواهد شد. بخشودن منابع نه‌تنها کمکی به توسعه نمی‌کند، بلکه مانع جدی در مسیر آن است.

سوم: اجتناب از تسهیلات‌دهی بی‌رویه و بنگاه‌داری

یکی از چالش‌های مهم صندوق توسعه ملی در گذشته، ارائه تسهیلات بی‌رویه و ورود به بنگاه‌داری بوده است. این دو مساله می‌تواند کارآیی صندوق را کاهش داده و منجر به هدررفت منابع شود. به همین دلیل، صندوق توسعه ملی با معرفی مدل سرمایه‌گذاری غیرمداخله‌ای ( I-HOPE)،  تلاش دارد از مشکلات گذشته اجتناب کند. این مدل به صندوق اجازه می‌دهد بدون درگیر شدن در بنگاه‌داری مستقیم، در پروژه‌ها سرمایه‌گذاری کند و در‌عین‌حال از منابع مالی خود بهینه استفاده کند.

چهارم: تمرکز بر طرح‌های ملی سودآور و کم‌ریسک

صندوق توسعه ملی باید منابع خود را به پروژه‌های بزرگ ملی، سودآور و کم‌ریسک اختصاص دهد. تخصیص منابع به پروژه‌های غیراقتصادی و تحت عناوین طرح‌های تکلیفی، می‌تواند منجر به ایجاد رانت و اختلال در فرآیند توسعه شود. صندوق نباید به محلی برای تامین مالی طرح‌هایی تبدیل شود که فاقد توجیه اقتصادی هستند، بلکه باید در پروژه‌هایی سرمایه‌گذاری کند که بازدهی بالایی دارند و می‌توانند به تحقق توسعه ملی کمک کنند.

پنجم: نیاز به یک نظام حسابرسی ویژه

با توجه به فعالیت ارزی صندوق توسعه ملی، سازمان حسابرسی باید سود و زیان این صندوق را بر‌اساس واحدهای ارزی ارزیابی کند. محاسبه سود و زیان بر اساس ریال، واقعیت‌های اقتصادی صندوق را تحریف می‌کند و می‌تواند تصمیم‌گیری‌های نادرست را به دنبال داشته باشد. بنابراین، صندوق توسعه ملی به یک نظام حسابرسی ویژه و مستقل نیاز دارد که بر مبنای ارزش‌های واقعی منابع صندوق عمل کند.

ششم: حفظ ارزش واقعی منابع صندوق توسعه ملی

یکی از مهم‌ترین درس‌هایی که از تجربه حساب ذخیره ارزی گرفته‌ایم، این است که تاخیر در بازپرداخت منابع و کاهش ارزش واقعی آنها می‌تواند به نابودی سرمایه‌های ملی منجر شود. منابع صندوق توسعه ملی باید در موعد مقرر و به‌صورت ارزی بازپرداخت شوند. هرگونه تاخیر یا کاهش ارزش منابع، به کاهش تاثیرگذاری صندوق در اقتصاد کشور و آسیب به منافع ملی منجر خواهد شد.

هفتم: منابع صندوق توسعه ملی بخشی از بودجه نیست

منابع صندوق توسعه ملی نباید به‌عنوان بخشی از بودجه جاری یا عمرانی کشور مورد استفاده قرار گیرد. این منابع به نسل‌های آینده تعلق دارد و باید به‌گونه‌ای مدیریت شود که منافع بلندمدت کشور حفظ شود. استفاده از منابع صندوق برای تامین مالی بخش‌های بودجه دولتی، نه‌تنها مغایر با فلسفه وجودی صندوق است، بلکه آینده اقتصادی کشور را نیز به خطر می‌اندازد.

نتیجه‌گیری: پایبندی به اصول برای حفظ منافع ملی و توسعه پایدار

پایبندی به این هفت اصل راهبردی، مسیر موفقیت صندوق توسعه ملی در ایجاد توسعه پایدار و بین‌نسلی را هموار می‌کند. دغدغه اصلی رئیس صندوق توسعه ملی، حفظ و مدیریت منابع ملی به‌گونه‌ای است که این ثروت‌ها نه‌تنها به نفع نسل امروز، بلکه به‌عنوان میراثی برای نسل‌های آینده باقی بماند. صندوق توسعه ملی با حفظ و مدیریت صحیح منابع خود، می‌تواند نقش محوری در ارتقای اقتصاد کشور و ایجاد ثروت برای نسل‌های آینده ایفا کند. رعایت این اصول نه‌تنها به حفظ سرمایه‌های ملی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند اقتصاد ایران را در مسیر پایداری و رشد قرار دهد.